اخیراً از سر اتفاق به نام «‌محمد بن ابراهیم بن محمود الحدادی الطبری الاملی» برخوردم که در انتهای نسخه‌ای از قرآن به عنوان کاتب در سال 687 هجری آمده است. از سرگذشت و مالک این نسخه اطلاعی نداشتیم تا آنکه خبر آمد این نسخه در حراج کریستیز لندن در تاریخ 6 اکتبر 2009 عرضه شده و با قیمتی معادل 457 هزار پوند به فروش رسیده است (سپاس‌گزارم از آقای ابوالعلا سودآور که کاتالوگ این حراج را در اختیار من قرار دادند). حال که این نسخه با همین مشخصات در موزه‌ی هنر اسلامی (دوحه) رونمایی شده، درمی‌یابیم که نسخه‌ی بسیار ارزشمند قرآن به کتابت حدادی طبری آملی در یکی از کشورهای همسایه قرار یافته است.
قرآن حدادی طبری در 357 برگ در قطع 35.2 * 28سانتی‌متر کتابت شده است. هر صفحه‌اش حاوی 12 سطر به خط محقّق است و در آن، سرسوره‌ها را با خط ثلث کتابت کرده‌اند. نسخه علاوه بر ترجمه‌ی فارسی میان سطری، حاوی انبوهی تزیینات و آرایه‌های تذهیبی است که بر شکوه ظاهری مصحف افزوده است. کاتب در کمال شگفتی، بعد از پایان بسمله در سرآغاز هر سوره، علامت آیه‌نما یا گل‌آیه قرار می‌دهد که نشان از شیعه بودن وی و اعتقادش به جزئیت بسمله در سوره‌های قرآن است. این امری است که در کمتر نسخه‌ی قرآنی از قرون میانه می‌یابیم.
نکته‌ی جالب توجه اینکه کاتب این نسخه را در شهر خود، آمل و در خانقاه منتسب به صوفی معروف (ابوالعباس قصاب آملی: احمد بن محمد بن عبدالکریم طبری، زنده در قرن چهارم) کتابت کرده است. نام او به کرات در اسرار التوحید ابوسعید ابوالخیر و نیز در تذکرة الاولیاء عطار نیشابوری آمده است. با این همه، یکی از ابهامات بزرگ زندگی او، مقبره و مکان خانقاه متتسب به او در شهر آمل است. رقم پایانی قرآن حدادی طبری آملی به تاریخ 687 هجری، نشان می‌دهد که در زمان حمله‌ی مغولان، خانقاه فوق در آمل برقرار بوده و کسی چون حدادی طبری در همانجا قرآن خود را کتابت کرده است.
متن ترقیم پایانی قرآن حدادی طبری آملی چنین است:

از این عبارات چنین برمی‌آید که خانقاه شیخ ابوالعباس قصاب در اواخر قرن هفتم هجری در شهر آمل در مکانی مشخص و شهره به نام خانقاه شیخ المشایخ ابوالعباس قصاب برپا بوده است.
نکته‌ی دیگر آنکه نسخه‌ی قرآنی حدادی طبری، به خط محقّق درست در زمانی کتابت شده است که یاقوت مستعصمی در اوج نبوغ خود به کار کتابت مصاحف قرآنی در بغداد اشتغال داشته است. از میان نزدیک به 50 نسخه‌ی قرآنی منسوب به خط یاقوت مستعصمی که در ایران و نیز در موزه‌ها و کتابخانه‌های جهان دیده‌ام، بیش از دو سوم آنها به احتمال قوی امضاهای مجعول و انتساب یافته به یاقوت مستعصمی دارند، اما تقریباً اغلب این مصاحف قرآنی، تاریخی پس از فروپاشی دولت عباسیان در بغداد (در فاصله سالهای 660 تا 696 هجری) دارند و این درست مصادف با دوران کتابت مصحف حدادی طبری در آمل است که در نگارش خط محقّق در قرآن خود، هیچ کمتر از آثار برجای مانده از یاقوت مستعصمی نیست.
وجوه دیگری در این نسخه‌ی قرآنی هست از جمله: ترجمه‌ی فارسی میان سطری، سبک خط محقق، آرایه‌ها و نگاره‌های تذهیبی آن، اختلاف قرائات موجود در نسخه، و مانند آن که به شرط دریافت تصاویر کامل‌تری از موزه‌ی هنر اسلامی (دوحه) درباره‌ی آنها خواهم نوشت.