مصحف المشهد الرضوي یا Codex Mashhad عنوانی است که من به ترکیب دو نسخۀ کهن قرآنی به شمارههای ۱۸ و ۴۱۱۶ در کتابخانۀ آستان قدس رضوی دادهام که در اصل یک قرآن کامل را تشکیل میدادهاند اما به دلایلی نامعلوم از هم جدا افتادهاند. این کهنترین اثر قرآنی در ایران، و حجیمترین نسخۀ حجازی در قطع عمودی (با ۲۵۲ برگ) در سراسر جهان است که تاکنون میشناسیم. داستان کشف این دو تنها نسخۀ قرآنی به خط حجازی در کتابخانه را به تفصیل در جایی دیگر خواهم آورد. از حدود سال ۱۳۹۳ که پارۀ نخست این قرآن (یعنی نسخۀ ۱۸) را یافتم، در پی تحقیق متن آن و انتشار چاپ عکسی (فاکسیمیله) از آن بودم. دو سال بعد، بخش دیگر آن را در نسخۀ ۴۱۱۶ پیدا کردم. خوشبختانه پس از سالها تلاش من، همکارانم و مؤسسۀ آل البیت قرار است که در سال جاری این اثر به انتشار عمومی برسد، همراه با تحقیق و بازنویسی متن نسخه، پانویسهای توضیحی درخصوص رسم و املا و قرائات و سایر ویژگیهای متنی و نسخه شناختی آن، و به ضمیمۀ دو مقدمه به عربی و انگلیسی. اکنون نسخۀ عربی مقدمۀ من در مجلۀ تراثنا (سال ۳۹، ش ۱۵۳، محرم ـ ربیع الأول ۱۴۴۴) منتشر شده که در اینجا به اشتراک میگذارم، با این توضیح که در نسخۀ نهایی، این مقدمه اندکی مشروحتر است و حاوی اطلاعاتی درباب تاریخ گذاری و آزمایش کربن۱۴ بر روی مصحف. همچنین بخشی اصلی این مقدمه نیز به زبان انگلیسی در مجلۀ مخطوطات اسلامی (Journal of Islamic Manuscripts) از سوی انتشارات بریل (سال ۲۰۱۹) انتشار یافته است.
پنجشنبه ۲۷ مرداد ۱۴۰۱ ساعت ۷:۳۴