kariminia.kateban.com, Articles by Morteza Karimi-Nia
ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی (370ـ456 ق) مورخ و دیوان نویس بزرگ دربار غزنوی را نمی‌توان از شاگردان ابوالبرکات حسینی قلمداد کرد، اما ماجرایی که ثعالبی (م 429 ق) و ابن‌فندق بیهقی (م قرن ششم) آن را ذکر کرده‌اند، نشان می‌دهد که میان ابوالبرکات حسینی و ابوالفضل بیهقی رابطۀ دوستی خاصی برقرار بوده است. وقتی در زمستان سال 401 قمری، نزدیک به 70 برف سنگین در نیشابور و اطراف آن بارید و تا یکسال بعد سبب قحطی شد، ابوالبرکات از نیشابور در نامه‌ای به بیهقی در غزنین، بیتی طنزآلود را بدین مضمون سروده است:

مالیات ما به سمت شما اهل غزنین روانه است، و برف‌های شما در نیشابور می‌بارد؛ این تقسیمی ناعادلانه است.

این دو بیت را پیشتر ثعالبی نیز در یتیمة الدهر (ج 5، ص 182) با اندکی اختلاف دکر کرده، اما نقل ابن‌فندق دقیق‌تر می‌نماید. گزارش ابن فندق در تاریخ بیهق (ص 175ـ176) چنین است:

«و خواجه ابوالفضل گوید: در سنه أربعمائة، شست و هفت نوبت برف افتاد، آنگاه سید ابوالبرکات العلوی الجوری بمن نامه نوشت؛ این دو بیت اندر آنجا:

هنیئا لكم یا أهل غزنة قسمةً
خصصتم بها فخراً ونِلتم بها عزّا
دَراهمنا تجبی إلیكم وثلجُكُم
یردّ إلینا هذه قسمةٌ ضیزی

و آن قحط كه در سنه احدى و اربعمائه افتاد در نیشابور از این سبب بود كه غله را آفت رسید از سرما، و این قحط در خراسان و عراق عام بود و در نیشابور و نواحى آن سخت‏تر، آنچه به حساب آمد كه در نیشابور هلاك شده بود از خلایق صد و هفت هزار و كسرى خلق بود، چنانكه ابوالنصر العتبى در كتاب یمینى بیارد، گوید جمله گورها باز كردند و استخوانهاى دیرینه مردگان بكار بردند، و به جایى رسید حال كه مادران و پدران فرزندان را بخوردند، و امام ابوسعد خرگوشى در تاریخ خویش اثبات كند كه هر روز از محله وى زیادت از چهارصد مرده به گورستان نقل افتادى.»
جمعه ۳۰ آبان ۱۳۹۹ ساعت ۹:۱۲