این نسخه‌ی قرآن در قطع بیاضی (در قطع 3/12*2/18 سانتی متر) در 309 برگه (618 صفحه) بر روی پوست نگاشته شده است. مساحت بخش مکتوب در هر صفحه حدوداً 8*5/13 سانتی‌متر است. در پایان نسخه‌ی (برگه‌ی 309پشت) نوشته شده است: «کتبه علی بن أبی طالب فی سنة أربعین من الهجرة.» بنا بر اطلاع من، مسئولان عتبه‌ی علویه در نجف اشرف از یکی دو سال پیش قصد داشته‌اند این نسخه را به صورت عکسی منتشر کنند، اما این مهم هنوز تحقق نیافته است. در اینجا می‌کوشم به تدریج نکات و برداشت‌های خود را درباب این نسخه بنویسم.
کتابخانه و روضه‌ی علویه در نجف اشرف حاوی قرآن‌های کوفی متعددی است. در این میان، دو نسخه‌ی قرآنی منسوب به خط امیرالمؤمنین علیه السلام است که یکی به شماره‌ی 744 در خزانه و دیگری ظاهراً با شماره ثبت 1 در ضریح مقدس قرار دارد. استاد سید احمد حسینی اشکوری، در فهرست مخطوطات خزانة الروضة الحیدریة فی النجف الاشرف، (مطبعة النعمان، 1390)، ص 15، به این هر دو نسخه اشاره می‌کند و می‌نویسد: «744ـ نسخة تحتوی على أوراق من القرآن، كتبت على الرق بخط كوفی قدیم جداً، هذا بالإضافة الى أن فی الروضة نسختین من القرآن تنسب كتابة إحداهما الى الإمام أمیرالمؤمنین (علیه السلام) والثانیة الى الإمام الحسن (علیه السلام)، وقد وضعتا داخل الضریح المقدّس.» ابوعبدالله الزنجانی نیز در تاریخ القرآن، (ترجمه‌ی فارسی، ص 86) می‌نویسد: «در ماه ذیحجه سال 1353 قمری در کتابخانه‌ی امیرالمؤمنین نجف قرآنی دیدم بخط کوفی که در پایان آن آمده بود: کتبه علی بن ابی طالب فی سنة اربعین من الهجرة.» ظاهراً منظور وی باید همین قرآن باشد. وی می‌افزاید: «چون کلمه‌ی أبی و أبو در شیوه‌ی نگارش کوفی همانند یکدیگر نوشته می‌شده‌اند، افرادی که به خط کوفی آشنایی کافی نداشته‌اند، پایان این مصحف را بصورت "کتبه علی بن ابوطالب ..." خوانده‌اند.»
در صفحه‌ی نخست نسخه (برگه‌ی 1الف)، وقف‌نامه‌ی با خط بسیار جدید نستعلیق نوشته شده که به‌نظر بسیار متأخر می‌آید. در این وقفیة ــ که بخش‌هایی از آن ناخواناست ــ چنین آمده است:

بر روی تمام برگه‌ها و صفحات این قرآن شماره‌گذاری صفحه‌ای وارد شده است از این رو، در ادامه برای سهولت ارجاع، هم به شماره‌ی برگه و هم به شماره‌ی صفحه اشاره خواهم کرد.
با آنکه این قرآن تقریباً کامل و حاوی تمام سوره‌های قرآن است، به نظر می‌رسد که بخش‌هایی از آغاز و انجام آن با خط کاتبی دیگر تدارک و ملحَق شده است. از این جهت، مجموعاً سه گونه خط در این مصحف می‌یابیم:
1) بخش اعظم و اصلی این نسخه (295 برگه) با خطی یکدست و یکنواخت کتابت شده است. کاتب این قسمت را کاتب الف می‌نامیم. این کاتب سرسوره‌ها را با رنگ طلایی می‌نویسد. برای سرسوره‌ها هیچ‌گونه قاب مستطیلی یا مشابه آن قرار نمی‌دهد و در هیچ جا از درون‌مایه‌های مختلف گیاهی یا هندسی در تذهیب استفاده نمی‌کند. کاتب الف در آغاز هر سوره، تنها به نام سوره و تعداد آیات آن اشاره می‌کند. وی در این جا اختصار را رعایت می‌کند و حتی از کلمه‌ی سوره نیز استفاده نمی‌کند. مثلا می‌نویسد: «نوح عشرون و سبع» (برگه‌ی 290پشت؛ ص 580)؛ «المزمل سبع عشرة» (برگه‌ی 292پشت؛ ص 584)؛ «المدثر خمسون و ست آیت» (برگه‌ی 293پشت؛ ص 586). همین سه مثال نشان می‌دهد که اولاً عد الآی در این نسخه متفاوت از نسخه‌ی رایج و شمارش کوفی است، ثانیاً کاتب متن، عبارت عربی عدد و معدود را درست نمی‌نویسد. به جای سبع و عشرون می‌نویسد: عشرون و سبع، و به‌جای ست و خمسون آیة، می‌نویسد: خمسون و ست آیت.
2) بخشی کوتاهی از سوره‌های پایانی قرآن به قلم کاتب ب کتابت شده است. این بخش شامل ده برگه از مصحف، در جزءهای 29 و 30 قرآن می‌شود. ظاهراً این بخش در اصل متعلّق به مصحفی دیگر بوده و به سبب افتادگی برگه‌ها در این مصحف، به آن افزوده شده است. ص 588 (برگه‌ی 294پشت)، به آیه‌ی التفّت السّاق بالسّاق (قیامة، 29) ختم می‌شود، اما صفحه‌ی بعد، از آیه‌ی فإذا قرأناه فاتّبع قرآنه (قیامة، 18) آغاز می‌شود. مشخص است که کاتب بخش اصلی مصحف نمی‌توانسته خود این قسمت را مکرّر نوشته باشد. این بخش با خط دیگری و با قلم نازک‌تر نوشته شده است و در آن، بر خلاف بخش اعظم مصحف (یعنی دستخط کاتب الف)، سر سوره‌ها را با رنگ قرمز ــ و نه طلایی ــ نوشته‌اند. در این قسمت، 10 برگه، معادل با بیست صفحه (از برگه‌ی 295 تا 304؛ ص 588ـ 608) با همین خط وجود دارد.
3) کاتب آخر ــ که وی را کاتب ج می‌نامیم ــ تنها 4 برگه ــ دو برگ در آغاز مصحف، و دو برگ در پایان مصحف ــ را نگاشته است. برگه‌ی 1پشت، برگه‌ی 2رو و پشت (از آغاز سوره‌ی فاتحة تا بقرة، 24)، برگه‌ی 305 (ص 609ـ610) (از آیه‌ی 2 سوره‌ی لیل تا آیه‌ی 6 سوره‌ی ضحی) و برگه‌ی 608 (صفحات 615ـ616) (سوره‌های عصر، همزة، فیل، قریش، ماعون و کوثر، آیه‌ی 1) با این دستخط نوشته شده است. خط این کاتب درشت‌تر از خط کاتب ب و نزدیک به خط کاتب الف است، اما سرسوره‌ها در این بخش، همانند کاتب ب، با رنگ قرمز ــ نه طلایی ــ مشخص شده‌اند. این کاتب علاوه بر اشاره به نام و تعداد آیات هر سوره، با عباراتی درست از نظر عربی، مکی یا مدنی بوده آن سوره را نیز مشخص می‌کند. مثلاً می‌نویسد: «الهمزة مکیة و أنها تسع آیات» (برگه‌ی 308رو)؛ «الفاتحة مکیة و أنها سبع آیات» (برگه‌ی 1پشت)؛ «البقرة مائتان و ست و ثمانون آیة» (برگه‌ی 1پشت).